Alienum phaedrum torquatos nec eu, vis detraxit periculis ex, nihil expetendis in mei. Mei an pericula euripidis, hinc partem.

Blog

GARR / Catégories en Français  / Nouvelles  / Actualités  / Droits de l'Homme  / «Ils ont tué mon mari sous mes yeux et en présence de mes trois enfants»

«Ils ont tué mon mari sous mes yeux et en présence de mes trois enfants»

Melanio Fusien, affecté à l’élevage bovin sur la ferme d’un grand propriétaire terrien dominicain à Azua, a été abattu par les proches de ce dernier, le 15 décembre, selon les déclarations de sa femme, Rosanna Mardi. Un rapport d’autopsie délivré par un centre hospitalier de la ville, l’Hôpital Taïwan de Azua, confirme le décès par balles du travailleur migrant haïtien. «Le 15 décembre, vers 4 heures de l’après-midi, deux gendres du fermier dominicain, Pelcio Agramonte Mello, ont saisi Mélanio, chacun, par un bras, et Keoli, le fils de Pelcio, a marché à reculons et a visé mon mari dans le dos», raconte Rosanna Mardi, mère de trois enfants qui assistaient également à la scène. L’ouvrier agricole était au service du fermier dominicain depuis l’année 2005. Le 11 novembre 2007, il avait réclamé les salaires volontairement non-perçus depuis de longs mois, dans la perspective d’un retour en Haïti. En outre, Pelcio Agramonte Mello devait à Mélanio Fusien, deux autres montants dont une somme de cinquante-trois mille (53000) pesos, qu’il avait encaissée sur la vente de porcs que le travailleur migrant haïtien élevait à titre personnel, avec son autorisation. L’entrepreneur dominicain s’était engagé à lui restituer son dû le dimanche 16 décembre à 7 heures du matin. Mais la veille, ce sont des assassins qui ont visité Mélanio, explique sa femme. Le fils de Mello, en lui administrant la première balle, l’a invectivé en ces termes : « Voici l’argent que tu réclamais à mon père pour rentrer en Haïti, voici ton argent» rapporte Rosanna Mardi, ajoutant que le fils de Pelcio Agramonte Mello a entraîné son mari sous un citronnier pour l’achever de plusieurs balles. Melanio Fusien vivait en République Dominicaine, depuis 14 années.Le même jour, la maison de la famille Fusien a été pillée de fond en comble. Menacée de mort, Rosanna Mardi a dû fuir Azua et quitter la République Dominicaine, dépouillée de tout, sans un sou, avec trois enfants en bas âge sur les bras. Ci-joint, des extraits de son témoignage recueilli par le GARR, le 20 décembre 2007.K :Eske ou kabap eksplike nou an detay ki sa ki te pase ?R.M :Mari’m travay avèk Persìo Agramonte Mello ,yon grandon, li genyen anpil jaden, anpil tè, men li pa chita.K: ki travay mari mou t’ap fè pou li?R.M :Mari’m t’ap okipe bèf, okipe kochon, kabrit,mouye mango,mouye banann an,okipe jaden yo.K :ki sa ki te vin’n pase ?M : Melanio komanse travay avèk li, isit an 2005,misye di nou konsa li ap peye nou di mil peso (RD$10000) pa mwa.an aprè li vin di mari’m nan konsa l appeye’w senk mil peso (RD$5000) men li ka gade kochon nan jaden an …gade nenpot bèt li vle.K :Li ban nou dwa fè gadinaj Pèsonèl ?R.M :Wi !bèt yo vin grandi,limenm Mello vann kochon yo pousenkant twa mil peso (R.D$53000).K :Tout Kochon yo ?R.M :Wi !pou senkant twa mil peso.K: eske li pataje kòb la avèk nou ? R.M :non,senkant twa mil peso a,li di mari’m nan konsa«Ou pa gen papye, ou pa gen paspò.kote ou rete-a ou pa kapab sere gwo lajan paske senan jaden ou rete,m’ap sere lajan-an pou ou».K :li di l’ap sere lajan-an pou li,sa vle di li reknètke li van’n pou mari’w la sou preteks ke misye pa genpapye ?R.M :Wi ! an aprè li mande Melanio si l ap kontinye gade kochon ? Melanio di wi. Melanio achte 6 kochon ankò , li vann kochon an pou 32 mil peso. Men se pa noumenm ki touche lajan an, se patwon an ki touche lajan an. Li di Melanio, m touche lajan an, ou konnen konbyen lajan w genyen, men se limenm ki ekri lajan an, li pa ban nou papye. Li di se yon moun popilè li ye, li se yon granmoun, li pa konn nan pwoblèm, lajan nou la.K : E kòb salè nou dwe touche chak mwa a ? RM : Nan 5 mil peso a, li kontinye peye nou; men, nou pran 2 mil, kèk fwa, noupran 3 mil, tout rès lajan an rete nan men l, li ap kenbe pou nou. Men, chak mwa. Men, li pa janm vle ban nou yon papye, li di konsa, nou pa gen papye pou nou ale devan avoka, pou nou ale devan Fiscal, pou nou ale siyen pou lajan, mwen pa moun pwoblèm, nenpòt lè ou bezwen ale Ayiti, w ap jwenn lajan w. Alèkle, nan dat 11 novanm 2007, mari m nan di : Pelcio, manman m mouri, manman Rosanna mouri, mwen pral Ayiti, mwen prale wè fanmiy lan. M ap fè 3 mwa Ayiti. Pelcio di, ou pral ak madanm ou ? Li di wi. Ebyen, pa gen pwoblèm, m ap chache lajan an ba ou. Melanio di Pelcio, chache yon moun ki pou travay, paske li prale. Pelcio di, wi, pa gen pwoblèm.K: Men, ki lè nou te di l, nou prale ?R: Nou te di l sa, depi le 11 novanm, pou l ka chache moun pou l mete nan travay la. Vandredi 14 desanm, Pelcio vini sou bitasyon an, li di Melanio, demen samdi a, mwen prale fè demach lajan an pou ou. Ou mèt ranje valiz ou. Chache pik yo, chache pèl yo, mete yon kote pou mwen. Map pot lajan w ba ou, dimanch a 7 tè nan maten.Epi Pelcio ale.K: Men, li te gen tan jwenn lòt moun nan pou ranplase mari w la ?R: Wi. Li te gen tan jwenn lòt moun nan pou ranclase mari m nan. Ata lòt moun nan te gen tan sou bitasyon an, li te koumanse travay. Samdi 15 desanm, mwen t ap lave. Mari m nan, te koupe zèb, l ap mete pou bèf yo, samdi apremidi. Li di, li fin bwote zèb yo, li dikonsa, Keyla, se ti non m, banm yon ti savon pou m benyen, pou m retire poud zèb yo sou mwen. Mwen di, Melanio, men savon an la a wi. Ou mèt benyen avèk bokit dlo sa a,ma al pran lòt dlo. La a, nou wè yon lòt mesye parèt ki rele Andre. Li di, Melanio, men yon papye Pelcio voye ba w. Li di konsa, ou mèt toujou ranje valiz ou, toujou ranmase pik yo pou li, l ap vini dimanch a 7tè a. K: Lè sa a, se te nan samdi a ?R: Nan samdi apremidi a; Nou wè 2 bofi Pelcio parèt ak yon pitit li, samdi 15 novanm. 2 bofi Pelcio vini, ak pitit li. 2 bofi a yo, yo chak pran yon men mari m nan, pitit la menm,mete zam nan, nan do li, devan m, devan touletwa …K: Ki jan de zam ?R: yon pistol, jan yo di lotbo a, yon revolve. 2 pistol, yon revolve. Revolve a, Keoli a, pitit Pelcio a, mete l dèyè do mari m nan, li ba li, premye bal la, devan je nou. K: Devan timoun yo ?R: Wi, devan timoun yo. Mwen te gen timoun yo devan m, se lave nou t ap lave deyò a, nan devan pòt la. Tifi m nan di, Ay Manman, dame agua. Keolin, no mata a mipapa. K: Kilès ki Keoli a ?R: Keoli a se pitit Pelcio a, ki tiye..K: Ok. Pitit ou a di l, pa tiye papa l ?R: Wi. Bay papa m lavi. Menm si ou gen tan ba li bal la, bay papa m lavi, papa ap travay pou nou. Pa tiye papa.K: Ki laj li genyen ? R: 5 kan.K: Lè tifi a di sa, Keoli di li, ou mèt tann mwen wi, m ap baw paw kounyela a. Men, yo 2 bofi a toujou kenbe mari m nan, men mari m nan..a 4trè. K: Ki kote nou te ye ? R: Nou te devan pòt la ap lave. K: Devan pòt kay nou ? R: Wi K; Kay la se sou plantasyon an li ye ? R: Wi.K: E kote mari w te ye nan moman an ?R: Mari m nan te devan pòt la ansanm avè m, ak yon bokit dlo pou li al benyen. Mesye yo di. Leve men nou anlè ! Leve men nou anlè ! Si nou pa leve men nou anlè, m ap tiye nou tout la a, m ap tiye nou tout la a ! Leve men nou anlè ! Leve men nou anlè ! M wen tande w ap mande papa m lajan, se lajan an mwen vin pot ba ou la a menm! Leve men w anlè ! Li tire yon bal anlè.K ; Nou leve men nou anlè ?R: Mwen te gen ti pitit la nan men m, m leve ti pititla devan l konsa.K: Se yon timoun ki laj ?R: Yon timoun 1 an, 1 mwa.K: Yon tifiR: WiK: Kounyela a, yo vanse sou mari w la, pa vre ? R: Wi. Keoli tire yon bal anlè anvan. Yo vini, yo de pran mari m nan.Pitit Pelcio a…K: Eske ou konnen 2 lòt moun yo, koman yo rele ?R: M Pa konn lòt moun yo koman yo rele, men m konnen se2 bofi Pelcio yo ye, m konnen yo byen, m konnen toulede madanm yo. K: Donk, se yomenm, ki kenbe mari w, yo chak nan yon BraR: 2 bofi yo. Yo kenbe mari m nan, yo chak nan yon bra. Keoli a, pitit Pelcio a, tire mari m nan, pa dèyè, a distans, li kenbe l, li tire mari m nan, pa do. Keoli di, ou met met pitit la atè. Mete pitit la atè pou m ba w lajan pa w! Se pa lajan n ap tann pou n al fè gwo byen nou Ayiti, mete pitit la atè, m ap ba w lajan paw la kounyela a. M di, Keoli, pa tiye m, pran lajan an pito. Banm lavi m avek timoun yo. Oubyen tiye timoun yo ansanm ave m. Poutet si w tiye m, ou kite timoun yo pou yo pase mizè, ou met tou tiye timoun yo ansanm avè m ¡Gen youn nan 2 bofi Pelcio yo ki di, Keoli, ou déjà touye mari fi a, kite fi a pou l viv ansanm avek timoun yo. Keoli souke tèt li, li gade m, li souke tèt li, epi li vire. Men, mari m nan pot ko fin mouri. Li vini, li rale mari m nan, li mete l devan yon pye sitwon, li fin tiye l la. Li ba li 3 bal ankò. Li tiye l. Mari m nan tonbe bouch anba., kò touni, mari m nan te gen tan wete rad sou li, pou l te benyen. Toutouni, li tiye l. K: Sa pase samdi 15 desanm 2007 , a 4 trè ?R: Wi.K: Pandan tire a, pa gen lòt moun ki te vin parèt ? R: Non. Pa gen lòt moun ki te vin parèt. Gen 2 Ayisyen ki t ap ede mari m bwote zèb la, yo kouri. Tout vwazinaj pa vin parèt. Lè vwazinaj vin parèt la, se lè mari m nan fin mouri. Noumenm, nou kouri, nou mete kòn kay yon lòt vwazinaj paske yo te di y ap tiye nou. Noumenm, nou kouri, tout vant tifi m nan, anba zèb la kote nou pase a, timoun yo tonbe, tout vant yo tchake.K: Nan ki zòn egzakteman nou te rete ?R: La Belea de Azua, la carretera de PeraltaK : Alò lokalite a rele la Belea de Azua ?R: La Belea de Azua.K: Anvan kapital, anvan Santo Domingo?R: Wi, Azua anvan kapital.K: Abitasyon an gen yon non ?R: Li rele La Finca de Pelcio, La Belea de Azua( Extraits du témoignage de Rosanna Mardi, recueilli par le GARR autour de l’assassinat de son mari, Mélanio Fusien à Azua, en République Dominicaine, le 15 décembre 2007).

No Comments

Post a Comment